ประวัติศาสตร์อำเภออินทร์บุรี
1 สิงหาคม 2560

 

 เมืองอินทร์บุรี (เขียนตามที่ปรากฏในหนังสือประวัติศาสตร์) เป็นเมืองชายแดนทางเหนือของ
อาณาจักรอยุธยา (ตอนต้น) มีอาณาเขตติดต่อกับเมืองชัยนาทซึ่งเป็นหัวเมืองตอนใต้ของอาณาจักรสุโขทัย 
เมืองอินทร์ตั้งขึ้นโดยกษัตริย์สมัยกรุงศรีอยุธยาเมื่อประมาณปี พ.ศ. ๑๙๑๒ ตรงกับรัชสมัยสมเด็จพระราเมศวร 
พระโอรสของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (อู่ทอง) เจ้าเมืองเลือกสรรจากเชื้อพระวงศ์
     เมืองอินทร์บุรีเดิมตั้งอยู่บริเวณเหนือวัดปราสาท ต่อมาย้ายไปบริเวณเหนือวัดโบสถ์ เจ้าเมืองอินทร์คนสุดท้าย
คือพระศักดิบุรินทร์ ในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ พระองค์ได้เคยเสด็จมาคล้องช้าง และคล้องช้างเผือกคู่บารมี
ได้ ๑ เชือก “ที่บ้านน้ำทรง แขวงเมืองอินทร์บุรี ฯลฯ”
     นอกจากนี้เมืองอินทร์บุรียังเป็นเมืองหน้าด่านสำคัญในสมัยกรุงศรีอยุธยา ตามที่ปรากฏ คือ “…พระเจ้าบุเรงนอง
ยกทัพใหญ่มาล้อมกรุงศรีอยุธยา ฝ่ายไทยซึ่งมีสมเด็จพระมหาจักรพรรดิและพระมหินทร์ได้เตรียมป้องกันพระนครอย่าง
เต็มที่ เมืองลพบุรีเป็นเมืองหนึ่งที่พระราชพงศาวดารกล่าวว่า ถูกเกณฑ์ให้ไปรักษาเมืองเช่นเดียวกับเมืองสุพรรณบุรี 
อินทร์บุรี เพชรบุรี ฯลฯ”  และปรากฏในปี พ.ศ.๒๓๐๗ รัชสมัยพระเจ้าเอกทัศน์ ทรงเตรียมแผนการต่อสู้กับพม่า
โดย “ขั้นที่ ๑ ให้เกณฑ์ทหารออกไปรักษาด่าน แบ่งกองทัพเรือออกเป็น ๙ กอง กองละ ๒๐ ลำ แต่ละกองมีทหาร
ประจำการกองละ ๑,๔๐๐ คน พร้อมด้วยเครื่องศัสตราวุธ เรือรบมีปืนใหญ่ ๑ กระบอก ปืนขนาดเล็ก ๑ กระบอก 
แล้วแบ่งไปประจำที่ต่างๆ ดังนี้ ฯลฯ
       ๑.ให้หม่อมมหาดเล็กวังหน้า ไปตั้งรับพม่าทางแม่น้ำเมืองสิงห์บุรี
       ๒.ให้หม่อมเทไพ ไปตั้งรับพม่าทางเมืองอินทร์บุรี
       ๓.ให้หม่อมทิพยุพิน ไปตั้งรับพม่าทางแม่น้ำเมืองพรหมบุรี 
       ๔.ให้ศรีภูเบศก์ ไปตั้งรับพม่าทางแม่น้ำเมืองพรหมบุรี…”
       จนกระทั่งปี พ.ศ.๒๔๓๘ รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๕) พระองค์ได้ทรง
ปฏิรูประบบบริหารราชการแผ่นดิน โดยให้ยุบเมืองอินทร์บุรีและเมืองพรหมบุรีไปขึ้นตรงกับเมืองสิงห์บุรี เมืองอินทร์บุรี
จึงกลายเป็นอำเภออินทร์บุรี เมืองพรหมบุรีเป็นอำเภอพรหมบุรี และเมืองสิงห์บุรีเป็นจังหวัดสิงห์บุรี
       สำหรับที่ว่าการอำเภออินทร์บุรี ครั้งแรกตั้งอยู่ที่บริเวณวัดโพธิ์ลังการ์ ต่อมาย้ายเข้ามาตั้งอยู่บริเวณวัดปราสาท 
ตรงกับที่ตั้งเมืองอินทร์บุรีครั้งแรก อาจเป็นเพราะบริเวณที่ตั้งที่ว่าการอำเภอคับแคบไม่สะดวกในการขยายสำนักงานของ
ส่วนราชการอื่น ทางราชการจึงย้ายที่ว่าการอำเภอมาทางทิศใต้ บริเวณบ้านบางท้องคุ้ง หมู่ที่ ๓ ตำบลอินทร์บุรี คือ
ที่ตั้งบริเวณปัจจุบันนี้ นายอำเภออินทร์บุรีคนแรก คือ หลวงอินทรวรนาถ
ขอบคุณ ข้อมูลจาก  th.wikipedia.org/wiki/อำเภออินทร์บุรี

      เมืองอินทร์บุรี (เขียนตามที่ปรากฏในหนังสือประวัติศาสตร์) เป็นเมืองชายแดนทาง
เหนือของ
อาณาจักรอยุธยา (ตอนต้น) มีอาณาเขตติดต่อกับเมืองชัยนาทซึ่งเป็นหัวเมืองตอนใต้
ของอาณาจักรสุโขทัย เมืองอินทร์ตั้งขึ้นโดยกษัตริย์สมัยกรุงศรีอยุธยาเมื่อประมาณปี พ.ศ. ๑๙๑๒
ตรงกับรัชสมัยสมเด็จพระราเมศวร พระโอรสของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ (อู่ทอง) เจ้าเมือง
เลือกสรรจากเชื้อพระวงศ์
     เมืองอินทร์บุรีเดิมตั้งอยู่บริเวณเหนือวัดปราสาท ต่อมาย้ายไปบริเวณเหนือวัดโบสถ์ เจ้า
เมืองอินทร์คนสุดท้ายคือพระศักดิบุรินทร์ ในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ  พระองค์ได้เคย
เสด็จมาคล้องช้าง และคล้องช้างเผือกคู่บารมี ได้ ๑ เชือก “ที่บ้านน้ำทรง แขวงเมืองอินทร์บุรี ฯลฯ”
     นอกจากนี้เมืองอินทร์บุรียังเป็นเมืองหน้าด่านสำคัญในสมัยกรุงศรีอยุธยา ตามที่ปรากฏ คือ
“…พระเจ้าบุเรงนองยกทัพใหญ่มาล้อมกรุงศรีอยุธยา ฝ่ายไทยซึ่งมีสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ
และพระมหินทร์ได้เตรียมป้องกันพระนครอย่างเต็มที่
     เมืองลพบุรีเป็นเมืองหนึ่งที่พระราชพงศาวดารกล่าวว่า ถูกเกณฑ์ให้ไปรักษาเมืองเช่นเดียว
กับเมืองสุพรรณบุรี อินทร์บุรี เพชรบุรี ฯลฯ”  และปรากฏในปี พ.ศ.๒๓๐๗ รัชสมัยพระเจ้าเอกทัศน์
ทรงเตรียมแผนการต่อสู้กับพม่าโดย “ขั้นที่ ๑ ให้เกณฑ์ ทหารออกไปรักษาด่าน แบ่งกองทัพเรือออก
เป็น ๙ กอง กองละ ๒๐ ลำ แต่ละกองมีทหารประจำการกองละ ๑,๔๐๐ คน พร้อมด้วยเครื่อง
ศัสตราวุธเรือรบมีปืนใหญ่ ๑ กระบอก ปืนขนาดเล็ก ๑ กระบอก แล้วแบ่งไปประจำที่ต่างๆ
ดังนี้ ฯลฯ
       ๑.ให้หม่อมมหาดเล็กวังหน้า ไปตั้งรับพม่าทางแม่น้ำเมืองสิงห์บุรี
       ๒.ให้หม่อมเทไพ ไปตั้งรับพม่าทางเมืองอินทร์บุรี
       ๓.ให้หม่อมทิพยุพิน ไปตั้งรับพม่าทางแม่น้ำเมืองพรหมบุรี 
       ๔.ให้ศรีภูเบศก์ ไปตั้งรับพม่าทางแม่น้ำเมืองพรหมบุรี…”

       จนกระทั่งปี พ.ศ.๒๔๓๘ รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๕)
พระองค์ได้ทรงปฏิรูประบบบริหารราชการแผ่นดิน โดยให้ยุบเมืองอินทร์บุรีและเมืองพรหมบุรีไปขึ้น
ตรงกับเมืองสิงห์บุรี เมืองอินทร์บุรี จึงกลายเป็นอำเภออินทร์บุรี เมืองพรหมบุรีเป็นอำเภอพรหมบุรี และ
เมืองสิงห์บุรีเป็นจังหวัดสิงห์บุรี
       สำหรับที่ว่าการอำเภออินทร์บุรี ครั้งแรกตั้งอยู่ที่บริเวณวัดโพธิ์ลังการ์ ต่อมาย้ายเข้ามาตั้งอยู่
บริเวณวัดปราสาท ตรงกับที่ตั้งเมืองอินทร์บุรีครั้งแรก อาจเป็นเพราะบริเวณที่ตั้งที่ว่าการอำเภอคับแคบ
ไม่สะดวกในการขยายสำนักงานของ ส่วนราชการอื่นทางราชการจึงย้ายที่ว่าการอำเภอมาทางทิศใต้
บริเวณบ้านบางท้องคุ้ง หมู่ที่ ๓ ตำบลอินทร์บุรี คือที่ตั้งบริเวณปัจจุบันนี้ นายอำเภออินทร์บุรีคนแรก
คือ หลวงอินทรวรนาถ

ขอบคุณ ข้อมูลจาก  th.wikipedia.org/wiki/อำเภออินทร์บุรี